„Ciebie wszak rzecz dotyczy, gdy ściana u sąsiada płonie” – ta maksyma Horacego często jest przytaczana po 24 lutego, po inwazji Rosji na Ukrainę. Nasza Fundacja pozostaje jej wierna, bo i w nazwie, i w misji, ma wpisaną niepodważalną wartość – solidarność. Wspólnie z naszymi partnerami i instytucjami finansującymi organizujemy pomoc humanitarną na rzecz Ukrainy.

Misja we Lwowie i współpraca z hromadami

Już w marcu 2022r. Unia Europejska i Bank Gospodarstwa Krajowego zdecydowały o przekazaniu około 10 mln euro na doraźną pomoc walczącej Ukrainie. Jej głównymi odbiorcami zostały ukraińskie samorządy (hromady), szpitale i straże pożarne. Naszej Fundacji powierzono zorganizowanie tej pomocy.

We Lwowie została powołana misja – kilkuosobowy zespół, którego część stanowili pracownicy Fundacji relokowani z Kijowa. Aby zapewnić efektywną pomoc, zbadaliśmy potrzeby w terenie. Fundacja od lat współpracuje z ukraińskimi hromadami i organizacjami w projektach wspierających Ukrainę w budowie systemu usług społecznych, tworzeniu ochotniczych straży pożarnych czy reformie edukacji, która ma m.in. dostosować edukację zawodową do potrzeb rynku pracy. Dzięki dobrym kontaktom sprawnie udało się zebrać informacje o zapotrzebowaniu na pomoc w terenie.

 

Działania wojenne przerwały łańcuchy dostaw – do jednych miejsc trzeba było dostarczyć więcej żywności, do innych – leków itd. Priorytet był nadawany hromadom, które nie były objęte żadnymi projektami pomocowymi. Pomoc została podzielona na trzy grupy:

• towary dla hromad (np. żywność, środki higieny, detergenty, wyposażenie medyczne, generatory prądu elektrycznego),
• sprzęt ratowniczo-strażacki (m.in. mundury, hełmy, obuwie, agregaty wodno-pianowe, pilarki),
• dodatkowy sprzęt medyczny (m.in. ambulanse, apteczki taktyczne, aparaty EKG i USG, monitory pacjenta).

Zakupione towary były najpierw gromadzone w magazynie w Pruszkowie, a następnie transportowane do Lwowa, do specjalnie wynajętego magazynu. Zespół lwowski odpowiadał za stronę formalną oraz dopasowanie odpowiedniej pomocy do konkretnych odbiorców.  Już w maju i czerwcu działanie to przekształciło się w systemowy łańcuch logistyczny.

Relacje z przekazania pomocy do Krzemieńczuka i Zaporoża.

Pomoc była dostarczana także na tereny okupowane – rozbita na mniejsze partie, przewożona busami i prywatnymi autami, dystrybuowana przez organizacje powiązane z miejscowymi ukraińskimi władzami. Została ograniczona do żywności i środków higieny, by w razie przejęcia przez siły rosyjskie nie mogła zostać użyta do celów wojskowych. Pomoc ta miała dla mieszkańców terenów okupowanych szczególne znaczenie – pokazywała solidarność Polski i Zachodu.

Ogromnie obciążony działaniami wojennymi ukraiński system opieki zdrowotnej został wzmocniony setkami sztuk specjalistycznego sprzętu medycznego, a nawet tomografem komputerowym, który może być użyty diagnostycznie ponad milion razy w ciągu najbliższych pięciu lat. W lipcu zostało przekazanych 25 nowoczesnych karetek pogotowia ratunkowego, które trafiły do obwodów charkowskiego, sumskiego i czernihowskiego, a jedna do szpitala obwodowego we Lwowie. To miejsca, których społeczności zapewniają schronienia przesiedleńcom wewnętrznym oraz rannym. Karetki są wyposażone są w najnowocześniejszy sprzęt do ratowania życia w trudnych i niebezpiecznych warunkach. Poza karetkami przekazaliśmy ukraińskim szpitalom 400 defibrylatorów AED, 32 zaawansowane defibrylatory kliniczne, 30 respiratorów, 10 kardiomonitorów, 20 aparatów USG, 20 aparatów EKG.

Przekazaliśmy ponad 200 000 sztuk sprzętu medycznego jednorazowego użytku (opaski uciskowe, worki na zwłoki, strzykawki, igły do strzykawek, w pełni wyposażone apteczki IFAK, kroplówki, stojaki na kroplówki), a dzięki wsparciu Fundacji Bank Mleka Kobiecego – ponad 1000 zestawów porodowych.

Do tej pory w ramach działań humanitarnych na rzecz Ukrainy zakupione towary (ponad 70 transportów z Polski do Lwowa) zostały przekazane do 187 samorządów i 50 szpitali w 20 obwodach, na których terenie mieszka ponad 6 mln osób.

Wojna trwa, Ukraińcy nadal potrzebują pomocy humanitarnej. Wyzwaniem dla nich jest przetrwać zimę. Dostarczyliśmy już 1035 agregatów prądotwórczych, zamawiamy kolejne tysiące. Pomożemy też kupując 2000 piecyków szamotowych do ogrzewania pomieszczeń. Pierwsza setka już dotarła do Lwowa i jest dostarczana do hromad. Rozpoczęliśmy też zakup i dystrybucję odzieży zimowej.

Dziękujemy Unii Europejskiej, Bankowi Gospodarstwa Krajowego, Ministerstwu Spraw Zagranicznych RP, Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych, Fundacji Bank Mleka Kobiecego, Shigeru Ban Architects, UNIQLO, Foreign, Commonwealth & Development Office i innym naszym partnerom, którzy pomagają nam w organizacji wsparcia dla Ukraińców, w tym partnerom, którzy przekazali za naszym pośrednictwem darowizny rzeczowe już w pierwszym miesiącu otwartej agresji rosyjskiej na Ukrainę – Techtronic  Industries  Eastern  Europe  Sp.  z  o.o., Farset Hotel (z Irlandii Północnej),  Refpower SRL, PPHU Kolba, Gmina Przasnysz.

Fudusz kryzysowy w Mołdawii

Choć Mołdawia jest najbiedniejszym krajem Europy, na początku wojny przyjęła najwięcej uchodźców z Ukrainy w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Nasza Fundacja w Kiszyniowie szybko przyłączyła się do pomocy uchodźcom tworząc specjalny fundusz o wartości 80 000 euro.

Najważniejszym przedsięwzieciem było utworzenie centrum pomocy dla uchodźców w Kiszyniowie. Powstało ono we współpracy z Narodowym Kongresem Ukraińców w Mołdawii i było „schronieniem pierwszego kontaktu”. Na parterze bloku mieszkalnego przygotowano miejsca dla 60 uchodźców.

Wolontariuszka Diana zgłosiła się do pomocy jako pierwsza: „Wspólnie z członkami zespołu FSM zaaranżowaliśmy pomieszczenia. Znaleźliśmy meble, zapewniliśmy ogrzewanie lokalu i zadbaliśmy o internet”. Adam zwolnił się nawet z pracy, żeby pomóc. „Kiedy przychodzi nowa osoba, moim obowiązkiem jest dowiedzieć się, czego potrzebuje, pomóc jej z bagażem, zapewnić jedzenie i odpowiednie wsparcie. Na początku umieszczaliśmy informację o centrum na Facebooku, ale wiadomość szybko się rozniosła pocztą pantoflową i ludzie zaczęli dzwonić i pytać, czy są wolne miejsca.”

Ośrodek działa od 1 marca i zdobył reputację bezpiecznego i gościnnego miejsca. Anna usłyszała o nim jeszcze w rodzinnym Czarnomorsku (obwód odeski): „Podjęłam decyzję o wyjeździe w ciągu jednego dnia. W tych ścianach czuję się bezpiecznie, wszyscy są otwarci i uważni. Jak dotarłyśmy, moja siostra zachorowała – miała wysoką gorączkę, a wolontariusze natychmiast wezwali karetkę i kupili niezbędne leki. Moje trzyletnie dziecko czuje się tu dobrze, bawi się z innymi dziećmi.”
Centrum zostało wpisane na listę punktów pomocy Ministerstwa Pracy i Ochrony Socjalnej Mołdawii, a do jego zespołu stale się zgłaszali wolontariusze gotowi pomagać.
„Zaraz po tym, jak przekroczyliśmy most w Irpieniu (obwód kijowski), został on wysadzony. Do Odessy podróżowałyśmy nocą autostopem w deszczu, aby zabrać bliskich w bezpieczne miejsce.  W Kiszyniowie, w centrum, czuję się bezpiecznie. Tu jest wszystko do wygodnego życia – woda, ciepło. Karmią nas dobrze. Ale co najważniejsze – traktują jak bliskich ludzi” – opowiedziała  Wiktoria, która w centrum znalazła schronienie na początku wojny.

W sumie ok. 5500 osób otrzymało pomoc od centrum, z czego ponad 3300 osób skorzystało z pobytu w nim. Zapewniono im żywność, pakiety higieniczne, leki, wsparcie psychologiczne i prawne, transport do  Niemiec, Austrii, Francji, Portugalii i Wielkiej Brytanii. Centrum wydało 20 ton pomocy humanitarnej, w tym: 6,5 tony pomocy w zakresie medycyny, 8 ton żywności wysłanej Ukrainie, pozostała część została dostarczona do innych regionów m.in.: Bielce, Soroki oraz Drochia.

Również we współpracy z Narodowym Kongresem Ukraińców zostały zorganizowane półkolonie dla ponad 100 dzieci (6 grup) z Ukrainy, Kiszyniowa i ze środowiska polonijnego, w Bibliotece Kultury i Literatury Polskiej im. Adama Mickiewicza. Od czerwca do końca sierpnia dzieci poniżej 12 roku uczyły się języków angielskiego i rumuńskiego, uczestniczyły w warsztatach artystycznych, uprawiały sport, zwiedzały miasto, muzea, lotnisko, remizę strażacką itp.

Kolejnym działaniem Fundacji w ramach funduszu kryzysowego było wsparcie finansowe dla organizacji „Mołdowa dla pokoju”. Dzięki niemu udało się zapewnić dystrybucję pomiędzy uchodźcami m.in. 430 pakietów żywnościowych, 100 higienicznych i 75 dla niemowląt.

Pracownicy FSM w Kiszyniowie również osobiście zaangażowali się w pomoc finansową dla uchodźców. Każdy przekazywał kwotę odpowiadającą wynagrodzeniu za jeden dzień roboczy na doposażenie w meble i sprzęt centrum tymczasowego przyjmowania uchodźców z Ukrainy w wiosce Cociulia, w pobliżu granicy z Rumunią.

Działanie centrum w Kiszyniowie zostało finansowane przez Polską pomoc – program Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP oraz z indywidualnych dotacji. Serdecznie dziękujemy naszym partnerom.

Wsparcie uchodźców w Polsce – konkurs grantowy

Już następnego dnia po rozpoczęciu rosyjskiej inwazji na Ukrainę Fundacja ogłosiła konkurs grantowy i wybrała organizacje, które opracowały programy wsparcia ukraińskich uchodźców. Co je łączyło? Otóż: kompleksowość wsparcia, pomoc w adaptacji do warunków życia w Polsce i indywidualizacja pomocy. 

 

Projekty wyłonione w konkursie obejmowały działania w ramach trzech priorytetów:

• wsparcie osób, które potrzebują doraźnej pomocy: m.in. prowadzenie centrum informacyjnego dla uchodźców, doradztwo prawne, w poszukiwania pracy i w zakresie możliwości edukacyjnych w Polsce, zapewnienie wsparcia psychologicznego, opieki medycznej, wsparcia finansowego/rzeczowego (w tym zakup leków, środków medycznych i in., przepisanych w ramach świadczonej pomocy medycznej i psychiatrycznej) i pomocy w zorganizowaniu życia w Polsce (w tym wsparcie w zapewnieniu zakwaterowania);
• wsparcie działań wspomagających integrację ukraińskich uchodźców i ich adaptację kulturową;
• wsparcie organizacji dostarczających niezależnych ocen na temat sytuacji w Ukrainie, m.in. poprzez kampanie informacyjne, w tym badania, analizy itp.

1. Organizacja Internationaler Bund Polska z Krakowa stworzyła program asystentury dla uchodźców „Pójdę z Tobą wszędzie”. Zgłaszający się do punktu informacyjnego mogli liczyć na pomoc w wypełnieniu dokumentów, usługi tłumaczeniowe, pomoc w rejestracji w urzędach, szpitalach i zapisach do szkół. Asystenci byli na bieżąco doszkalani i wspierani przez prawników i psychologów.
2. Program wsparcia dotyczący całej rodziny zaoferowało Stowarzyszenie Pomocy Bliźniemu im. Brata Krystyna w Gorzowie Wlkp. W centrum informacyjnym uchodźcy otrzymywali pomoc prawną i psychologiczną, w poszukiwaniu pracy, a także pomoc rzeczową: żywność, środki czystości, bilety komunikacji miejskiej, odzież, zabawki i wyposażenie do szkoły.
3. Kursy adaptacyjne oraz języka polskiego dla dorosłych i dzieci, doradztwo zawodowe, tłumaczenie dokumentów, wsparcie psychologiczne oraz punkt informacyjny i tłumaczeń specjalistycznych to z kolei główne działania Fundacji Edukacji i Przedsiębiorczości z Warszawy na rzecz ukraińskich uchodźców.
4. Na szeroki wachlarz działań edukacyjnych i integracyjnych postawiła Fundacja na rzecz wyrównywania szans edukacyjnych dzieci oraz integracji społecznej Futurum, organizując latem w powiatach bielskim i hajnowskim szereg spotkań z kulturą ukraińską, białoruską i polską skierowanych do uchodźców i społeczności lokalnych (warsztaty kulinarne, rękodzielnicze, sportowe, muzyczne, kino pod chmurką), kursów języka polskiego, półkolonii dla dzieci itp. W działania były zaangażowane liczne organizacje pozarządowe, a także  biblioteki, szkoły, parafie, muzea itp. z Orli, Bielska Podlaskiego, Hajnówki, Narewki i Siemianówki. Ale nie tylko dzieci skorzystały z opieki fundacji; dorosłym zaoferowano m.in. także pomoc prawną, psychologiczną i doradztwo zawodowe.
5. Kompleksowy i zindywidualizowany projekt prowadziła Fundacja Onkologiczna Rakiety. Chorym onkologicznie ukraińskim pacjentom dobierała właściwą ścieżkę pomocy, organizowała transport do Polski, pośredniczyła w znalezieniu placówki medycznej odpowiedniej do typu schorzenia. Opieką zostali objęci także bliscy pacjentów – zapewniono im schronienie i udzielano wsparcia psychologicznego czy psychiatrycznego.
6. Natomiast  celem projektu fundacji CASE – Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych (Home – CASE – Center for Social and Economic Research (case-research.eu)) jest analiza wpływu wojny rosyjsko-ukraińskiej na gospodarkę ukraińską i sformufowanie zaleceń dotyczących szybkiej odbudowy Ukrainy oraz przekazanie wyników tej analizy społeczności. Na wielu stronach internetowych i w mediach społecznościowych zostały publikowane komentarze, krótkie analizy oraz dłuższe teksty na tematy gospodarcze i polityczne w języku ukraińskim. W działania zostali zaangażowani eksperci ukraińscy. Wiele publikacji można znaleźć m.in. na portalu cost.ua. 

Naszym partnerom dziękujemy za zaangażowanie!

Konkurs grantowy został zorganizowany w ramach programu współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych – Polska pomoc.