Ukraina. Nowe badania rynku pracy 

14 tysięcy przebadanych firm, setki ankieterów, 10 regionów, kilka miesięcy wytężonych prac. Cel? Dostarczenie ukraińskim władzom i szkołom informacji o potrzebach pracodawców. Znaczenie? Ułatwienie dyrektorom planowania oferty edukacyjnej szkół, a urzędnikom kształtowania polityki zatrudnienia.  

Wybór ścieżki kariery zawodowej spędza sen z powiek niejednej młodej osobie. Obawa o to, czy po ukończeniu danej specjalizacji znajdzie się pracę w swojej branży, jest tym bardziej naturalna, gdy w kraju notuje się stosunkowo wysoką stopę bezrobocia. Tak jest w przypadku Ukrainy, gdzie bezrobocie sięga ok. 10%. Obawy o trendy na rynku pracy towarzyszą również dyrektorom tamtejszych szkół średnich oraz urzędnikom, którzy – przygotowując ofertę edukacyjną czy plany polityki zatrudnienia – dążą do tego, by bezrobocie sukcesywnie zmniejszać. By jednak działania zakończyły się sukcesem, konieczna jest współpraca z pracodawcami. To oni – jak nikt inny – mogą precyzyjnie określić, jakich specjalistów będą potrzebować w najbliższych latach. Konieczne wydaje się też poznanie doświadczeń świeżo upieczonych absolwentów, którzy na własnym przykładzie sprawdzają, jak przewidywania pracodawców mają się do rzeczywistości.  

Badania, prowadzone przez Fundację Solidarności Międzynarodowej wespół ze Służbami Zatrudnienia Ukrainy, pozwalają skonfrontować potrzeby i oczekiwania pracodawców z losem zawodowym absolwentów.  

Badania rynku pracy 

Prowadzenie tego typu badań nie jest dla Fundacji nowością – w 2020 r. w ramach pilotażu przeprowadziliśmy analogiczne badania w 7 regionach Ukrainy na grupie 6 tys. pracodawców. Znajomość tematu oraz zdobyte doświadczenie pozwoliło w 2021 r. rozszerzyć badania na kolejne 3 regiony. Porównanie wyników pokazuje rysujące się trendy w zatrudnieniu, co jest istotne dla lokalnych samorządów. W związku z tym badania te będą kontynuowane również w tym roku. 

Zbieranie danych trwało od maja do sierpnia minionego roku. W ciągu niespełna 4 miesięcy zostały przeprowadzone wywiady z przedstawicielami 14 tys. firm (zarówno dużych, średnich, jak i małych) oraz z 10 tys. absolwentów. Przedsiębiorcy odpowiadali na pytania o przewidywane zapotrzebowanie na określonych pracowników w ciągu najbliższych dwóch lat. Nie zapomniano także dopytać, jakimi umiejętnościami i kwalifikacjami powinni się wykazywać. Natomiast ankietowanie absolwentów miało pokazać nie tylko, czy są oni zatrudnieni, ale przede wszystkim, czy pracują zgodnie z wyuczonym zawodem.  

Duże różnice 

Podobnie jak w roku 2020, wyniki różniły się, zależnie od badanego regionu. Dla przykładu, w regionach lwowskim i czerniowieckim pracodawcy najczęściej szukali szwaczek, a w obwodzie dniepropietrowskim – kucharzy. Mimo to, w porównaniu z wynikami badań z 2020 r., zapotrzebowania pracodawców w poszczególnych regionach nie uległy znaczącym zmianom. 

Doświadczenia absolwentów z tych regionów pokazują, że zdecydowana większość z nich rok po zakończeniu szkoły uczy się lub pracuje. Wśród zatrudnionych absolwentów, 78% pracuje w zawodzie wyuczonym lub podobnym. Widoczne są jednak duże różnice pomiędzy regionami. Wynikają one przede wszystkim z odmiennej sytuacji na rynku pracy w regionach, i co może też, w niektórych przypadkach, świadczyć o niedopasowaniu oferty edukacyjnej do potrzeb rynku pracy. 

Rezultaty 

Ogłoszenie wyników badań odbyło się online w grudniu 2021 r.  podczas sesji organizowanych dla każdego z regionów. Udział w nich wzięło blisko 500 osób – głównie dyrektorów szkół oraz przedstawicieli władz lokalnych odpowiadających za politykę edukacyjną i zatrudnienie.  

By ułatwić dostęp do nich także innym zainteresowanym, stworzono stronę internetową, na której można znaleźć zbiorczy raport zarówno za 2021 r. jak i za poprzedni:  Raport

Szczegółowe rezultaty z poszczególnych regionów znaleźć można poniżej (raporty dostępne w języku ukraińskim): 

• Obwód czerniowiecki
• Obwód dniepropetrowski
• Obwód kirowohradzki
• Obwód lwowski
• Obwód mikołajowski
• Obwód odeski
• Obwód połtawski
• Obwód rówieński
• Obwód winnicki
• Obwód zaporoski

Reforma szkolnictwa zawodowego  

Badania zostały zrealizowane w ramach programu EU4Skills, którego celem jest wsparcie ukraińskich władz w reformie szkolnictwa zawodowego. Poza pionierskimi badaniami rynku pracy, Fundacja zabiega również m.in. o wprowadzenie orientacji i doradztwa zawodowego do programów szkolnych. W tym celu w grudniu rozesłano ponad 3000 podręczników do szkół podstawowych. Mają one ułatwić uczniom najmłodszych klas zorientowanie się w możliwościach rynku pracy oraz określenie zainteresowań i pasji na bardzo wczesnym etapie w życiu. W przygotowaniu są analogiczne podręczniki dla uczniów starszych klas.   

Zdjęcie: dzieci trzymające rozesłane przez nas w grudniu podręczniki, które mają pomóc w orientacji zawodowej na bardzo wczesnym etapie.

 

EU4Skills to program wspierający kształcenie zawodowe w Ukrainie. Jego celem jest zwiększenie skuteczności wprowadzanych reform, poprawa jakości i uatrakcyjnienie edukacji zawodowej, dostosowanie jej do potrzeb rynku pracy, szkolenie kadry zarządzającej i nauczycieli szkolnictwa zawodowego oraz modernizacja wybranych ośrodków kształcenia zawodowego w siedmiu obwodach pilotażowych: winnickim, połtawskim, zaporoskim, rówieńskim, lwowskim, czerniowieckim i mikołajowskim.  

Program finansowany jest ze środków Unii Europejskiej i jej państw członkowskich – Niemiec, Finlandii, Polski i Estonii, a realizowany przez Fundację Solidarności Międzynarodowej, Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ), Kreditanstalt für Wiederaufbau (KfW) oraz instytucje z krajów współfinansujących EU4Skills.  

Czas trwania programu: lata 2019-2023.