Domy dziecka, centra rehabilitacyjne i zakłady aktywności zawodowej: to tylko niektóre z polskich instytucji świadczących usługi społeczne, które w sierpniu gościły delegacje z Ukrainy. Ukraińscy pracownicy socjalni i urzędnicy przyjechali podpatrzeć nasze rozwiązania, by najlepsze z nich móc wcielić u siebie w życie!
Polskie gminy posiadają ponad 30-letnie doświadczenie w organizacji pomocy społecznej. Inaczej jest w przypadku ukraińskich hromad (odpowiednik polskich gmin), które dopiero od 2014 roku odpowiadają za zadania z tego zakresu. Przeniesienie nowych kompetencji na ukraińskie samorządy postawiło je przed niełatwym wyzwaniem: hromady muszą od podstaw stworzyć instytucje pomocy społecznej i przygotować kadry, które byłyby w stanie podołać tym nowym wyzwaniom.
By wesprzeć naszych partnerów w tym trudnym procesie, w sierpniu zorganizowaliśmy cykl wizyt studyjnych w Polsce dedykowany ukraińskim urzędnikom i pracownikom socjalnym. Do udziału w wydarzeniu zostało zaproszonych blisko 50-ciu przedstawicieli obwodów żytomierskiego, czerkaskiego i winnickiego, którzy w swoich regionach odpowiadają za wdrażanie reformy usług społecznych. Stanowiły one kolejny etap projektu: „Wsparcie procesu decentralizacji: rozwój kompetencji połączonych terytorialnych hromad w sferze świadczenia usług społecznych”. Wcześniej uczestnicy brali udział w cyklu warsztatów, których celem było ugruntowanie wiedzy z zakresu zarządzania świadczeniem usług społecznych.
Wizyty studyjne w Polsce nie odbyłyby się jednak, gdyby nie zaangażowanie samorządowców i pracowników instytucji socjalnych z gmin i powiatów województwa mazowieckiego, łódzkiego i podlaskiego: Kobyłki, Korycina, Łap, Przasnysza, Sieradza, Sokołów, Tłuszcza, Winnicy i Wyszkowa. Samorządy te różni wiele: lokalizacja, stopień zamożności oraz zakres oferowanych usług społecznych; łączy jednak niezwykłe zaangażowanie i gotowość do opowiadania nie tylko o sukcesach, lecz także o porażkach i trudnościach.
Otwartość polskich urzędników i pracowników pomocy społecznej była zaraźliwa! (Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Wyszkowie).
Relacje uczestników wizyty studyjnej:
Otwartość gospodarzy w trakcie wizyt w instytucjach świadczących usługi społeczne okazała się inspiracją do długich dyskusji i motywacją do stworzenia planów na przyszłość:
Tamara Kushnir (Тамара Кушнір), naczelnik Wydziału Polityki Społecznej i Ochrony Zdrowia Rady Miasta Bar w obwodzie winnickim: „Już od 25 lat pracuję w pomocy społecznej. Po tym jak w ramach procesu decentralizacji odpowiedzialność za usługi socjalne przekazano hromadom, doszłam do wniosku, że czas otworzyć ośrodek, w którym osoby starsze mogłyby spędzać czas wolny z rówieśnikami, czy nauczyć się obsługi komputera. Nie wiedziałam jednak jak to zrobić bez dużych wydatków z budżetu hromady. Spotkania ze studentkami Uniwersytetu Trzeciego Wieku z Tłuszcza i Kobyłki okazały się strzałem w dziesiątkę. Po powrocie do domu intensywnie pracuję z aktywnymi osobami w starszym wieku nad utworzeniem dedykowanej im organizacji i uzyskaniem na ten cel środków grantowych; rozmawiałam już z burmistrzem miasta o przekazaniu lokalu na przyszły klub seniora bądź uniwersytet!”
Uniwersytet Trzeciego Wieku, Tłuszcz
Svitlana Kovalenko (Світлана Коваленко), dyrektor zakładu komunalnego „Centrum Świadczenia Usług Socjalnych Terniwskiej Rady Wiejskiej”, obwód czerkaski: „Podczas wizyty studyjnej w Polsce miałam okazję nie tylko przyglądać się pracy kolegów ze sfery socjalnej, ale też zrozumieć system wdrażania innowacyjnych usług społecznych. Dobrym przykładem jest racjonalne wykorzystanie budynków pozostałych po zamknięciu szkół. Nie stoją puste, jak u nas, w Ukrainie. Jest wiele możliwości ich wykorzystania: na muzea, szkoły dla dzieci z niepełnosprawnościami, przedsiębiorczość socjalną, pobyt dzienny dla dzieci z rodzin w trudnej sytuacji życiowej, ośrodki rehabilitacyjne. Doszłam również do wniosku, że aby praca socjalna była efektywna, konieczne jest utworzenie na terenie mojej hromady organizacji pozarządowej. Organizacja, która nie jest strukturą państwową, będzie mniej zbiurokratyzowana, co umożliwi świadczenie większej liczby lepszej jakości usług socjalnych. Dzięki współpracy placówki państwowej i organizacji pozarządowej można by było uczynić wiele dobrego dla mieszkańców. Wizyta studyjna w Polsce była intensywna i cenna.”
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Winnica
Tetiana Nosova (Тетяна Носова), kierownik Centrum Świadczenia Usług Społecznych, obwód żytomierski: „Działający w Polsce system współpracy organów władzy i sektora pozarządowego istotnie podnosi jakość świadczenia usług socjalnych, czego niestety brakuje w Ukrainie. (…) Moim zdaniem kwestię współpracy naszych władz i sektora obywatelskiego można rozwiązać jedynie poprzez szkolenie pracowników organów samorządu lokalnego i organizacji społecznych. (…) W Semeniwskiej Hromadzie chcemy wykorzystać pomysł Niebieskiej Karty chroniącej osoby, które ucierpiały wskutek przemocy domowej. Najbardziej w tej procedurze podoba mi się, że nie jest potrzebna zgoda sprawcy na założenie Niebieskiej Karty. Pozwoli to specjalistom bez przeszkód zapobiegać powtórnym przypadkom przemocy w rodzinie.”
Centrum Integracji Społecznej, Sokoły (woj. podlaskie)
Wizyty studyjne odbyły się w ramach projektu „Wsparcie procesu decentralizacji: rozwój kompetencji połączonych terytorialnych hromad w sferze świadczenia usług socjalnych”, realizowanego przez Fundację Solidarności Międzynarodowej i współfinansowany w ramach polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP oraz Ambasady USA w Ukrainie.