Taksówka społeczna, wypożyczalnia rowerów, siłownia dla seniorów – to tylko niektóre efekty projektu „Usługi społeczne w hromadach – planowanie i wdrażanie”. Fundacja Solidarności Międzynarodowej (FSM) wraz z ukraińskimi partnerami z 15 hromad wdrożyła rozwiązania, które poprawiły jakość świadczenia usług społecznych w obwodzie czernihowskim.

Do udziału w trwającym osiem miesięcy projekcie (maj-grudzień 2020 r.) zgłosiło się 25 jednostek terytorialnych, czyli hromad (OTH). Do dalszej pracy zaklasyfikowało się 15 hromad.

Projekt, który wdrażaliśmy, dotyczył planowania strategicznego w zakresie usług społecznych, ich wzmocnieniu w kontekście osób starszych oraz poszukiwania zewnętrznych środków pomocowych i skutecznego gospodarowania nimi. Trzydziestu reprezentantów hromad zostało podzielonych na 3 grupy po 5 hromad w każdej. Strategia naszych działań obejmowała analizę sytuacji w hromadzie, zdiagnozowanie problemów oraz najpilniejszych potrzeb społecznych. Celem było również stworzenie planu doskonalenia i rozwoju usług społecznych na terenie hromad.

W ramach projektu zostały przeprowadzone seminaria szkoleniowe i konsultacji indywidualne, szkolenia dotyczące pisania projektów. Końcową fazę działań stanowiła natomiast realizacja konkretnych przedsięwzięć na terenie hromad w ramach tzw. Funduszu Małych Projektów.

Teoretycznie i praktycznie

W ramach seminariów szkoleniowych oraz konsultacji indywidualnych zorganizowanych zostało 9 webinarów i po 2 spotkania konsultacyjne z każdą hromadą. Za wartość merytoryczną odpowiadał ekspert Fundacji Mirosław Olczak, a w niektórych obszarach swoimi doświadczeniami dzielili się praktycy, czyli pracownicy ośrodków pomocy społecznej: Katarzyna Rostek z OPS w Tłuszczu oraz Krzystof Bejmert z MOPS w Sieradzu. Spotkania szkoleniowe, które odbywały się w formacie online, łączyły część wykładową i praktyczną. Uczestnicy szkolenia tworzyli elementy do planów świadczenia usług społecznych, omawiali trudności jakie mogą pojawić się w trakcie ich wdrażania oraz proponowali skuteczne sposoby rozwiązania problemów. Bardzo ważnym elementem okazała się wymiana doświadczeń pomiędzy praktykami wdrożeń z zakresu polityki społecznej. Dodatkowym aspektem praktycznym szkoleń były skierowane do uczestników zadania domowe (przeprowadzenie analizy SWOT, stworzenie „drzewa” problemów i celów) omawiane potem podczas konsultacji.

Rozbudowany program szkoleniowy skupiał się na zagadnieniach z zakresu: podstaw zarządzania oraz planowania usług w sferze pomocy społecznej (rodzaje planów i programów, etapy planowania, struktura dokumentów planistycznych i zakres danych do analizy i sposób ich wykorzystania), analizy SWOT i TOWS, „drzewa” problemów i celów oraz formułowanie priorytetów i celów do Wieloletniego Planu Świadczenia Usług Społecznych w OTH. Omawiana była również sytuacja osób starszych w OTH, ich dyskryminacja i problemy z dostępnością do usług społecznych oraz to, jakie usługi powinny być skierowane do tej grupy społecznej. Opracowane zostały plany rozwiązywania problemów społecznych, świadczenia usług i planów ich rozwoju, podstawy zarządzania projektami, elementy praktyczne skutecznego planowania usług oraz ich monitoring, zarządzanie ryzykiem, organizacyjna struktura świadczenia usług społecznych.

Natomiast w ramach konsultacji indywidualnych, zostały przeprowadzone analizy SWOT w 5 obszarach tematycznych: rodzina, dzieci i młodzież; osoby starsze i niepełnosprawne; ubóstwo i bezrobocie; wspólnota ОТH (działalność, współpraca, organizacje społeczne, integracja) oraz instytucje pomocy społecznej w hromadzie (zasoby, usługi, kierowanie, rozwój). Hromady tworzyły także „drzewa” problemów oraz „drzewa” celów. Po zapoznaniu z „drzewami” eksperci oraz praktycy przeprowadzili konsultacji w celu ich poprawy oraz pomagali tworzyć plany działań z uwzględnieniem celów indywidualnych.

W ramach projektu odbyło się również dwudniowe spotkanie w Czernihowie (jedyne szkolenie stacjonarne¬) dotyczące pozyskiwania zewnętrznych środków pomocowych i zarządzania nimi. Szkolenie prowadziły: ekspertka od planowania i budżetowania projektów Olena Bałujewa oraz koordynatorka projektu Anastazja Czornohorska. Szkolenie składało się z trzech bloków tematycznych: projekty oraz zarządzanie nimi, praca praktyczna nad przygotowywaniem wniosków projektowych, Fundusz Małych Projektów: regulamin i wymagania.

Fundusz Małych Projektów, czyli wymierne efekty szkoleń

Użyteczność szkolenia potwierdza jakość złożonych w ramach FMP projektów, które Fundacja zdecydowała się dofinansować w łącznej kwocie ok. 270 000 zł. Od poszczególnych hromad oczekiwaliśmy wkładu własnego wynoszącego 10% wartości danego projektu. I tak się stało. Na co hromady przeznaczyły dofinansowanie?

Łosyniwska OTH i jej „Socjalna taksówka plus gorąca linia – uniwersalne zasoby pomocy społecznej” to projekt, w którym sfinansowany został zakup samochodu do przewozu osób z ograniczoną mobilnością do jednostek świadczenia usług społecznych, szpitala czy do wyjazdu zespołu reagowania kryzysowego do rodzin mieszkających np. na wsi. Gorąca linia odpowiada na pytania mieszkańców hromady dotyczące usług społecznych oraz służy do zamówień przejazdów socjalną taksówką.

Niżyńska OTH przy Centrum Świadczenia Usług Społecznych zorganizowała „Otwartą przestrzeń dla osób starszych Kolorowe Życie”. Przestrzeń składa się ze strefy kulturalnej, w której odbywają się koncerty, wieczory taneczne, pokazy filmowe i festiwale, warsztaty artystyczne pod zadaszeniem, a także kiermasze dobroczynne. Drugą strefą jest strefa sportowa, która została wyposażona w sprzęt sportowy umożliwiający utrzymanie osobom starszym sprawności fizycznej. Mottem przewodnim przy realizacji projektu było hasło „Życie jest piękne, gdy jest kolorowe”, co niewątpliwie dodawało w pracy przy nim pozytywnej energii. A do samej pracy przy otwartej przestrzeni włączyli się goście ośrodka – osoby starsze, które dzięki powstaniu tego miejsca nie wypadną poza nawias życia społecznego nawet podczas pandemii.

Snowska OTH zrealizowała projekt „Przestrzeń aktywnej długowieczności dla osób starszych i niepełnosprawnych”. W dawnej przychodni stomatologicznej powstała sala przeznaczona do wydarzeń edukacyjnych, wyposażona w sprzęt komputerowy oraz siłownia, w której stanęły symulatory sportowe. Projekt umożliwił integrację władz miasta i organizacji pozarządowych, które również brały udział w jego realizacji.

Sosnycka OTH stworzyła „Społeczną wypożyczalnię rowerów – Sosnyca – mobilna hromada”. Mieszkańcy Sosnyci mogą korzystać z 25 rowerów i 4 stacji postojowych z miejscami do ich naprawy. Stacje są wyposażone w kamery, a rowery posiadają czujniki GPS. Wypożyczalnia jest przeznaczona dla wszystkich mieszkańców Sosnyci oraz osób przyjeżdżających do jej centrum z okolicznych wsi – teren Sosnyci pozbawiony jest bowiem transportu publicznego. I co najbardziej istotne – wypożyczalnia jest darmowa.

Razem łatwiej

Przeprowadzony przez Fundację Solidarności Międzynarodowej projekt, dający impuls do rozwoju jednostkom terytorialnym, po raz kolejny udowodnił, że wspólne działanie może doprowadzić do znaczącej poprawy jakości życia mieszkańców. A sami mieszkańcy ukraińskich hromad zauważyli, że integrując działania społeczności, organizacji pozarządowych oraz administracji publicznej mogą łatwiej osiągnąć swoje zakładane cele. W tym roku wsparcie hromad zostanie kontynuowane w kolejnym projekcie poprzez konsultacji dla hromad zgodnie z indywidualnie opracowanymi planami oraz przy pomocy kolejnej edycji Funduszu Małych Projektów.

 

Projekt współfinansowany w ramach polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP