W dniach 1-3 lipca 2013 odbyła się wizyta studialna przedstawicieli Partnerstwa na Rzecz Rewitalizacji Rzeki Saksagań w Krzywym Rogu w Małopolsce i na Śląsku. To kolejny etap polsko-ukraińskiej współpracy, jaka rozpoczęła się w 2012 roku. Projekt realizowany jest przez Fundację Miejsc i Ludzi Aktywnych. Dziewięcioro gości z Ukrainy miało okazję zapoznać się z polskimi doświadczeniami w zakresie tworzenia ekomuzeów, rewitalizacji rzek oraz zachowania i prezentacji dziedzictwa przemysłowego dla celów turystycznych.
Pierwszego dnia uczestnicy wizyty spotkali się z twórcami Ekomuzeum Babiej Góry i Ekomuzeum Lanckorony, dowiedzieli się, w jaki sposób rozwijane były te inicjatywy oraz odwiedzili kilka punktów ekomuzealnych, m.in. spotkali się z przedstawicielami Babiogórskiego Stowarzyszenia Zielona Linia, Stowarzyszenia Ekologiczno-Kulturalnego „Na Bursztynowym Szlaku” z Lanckorony, odwiedzili twórcę i producenta jedynych w swoim rodzaju szachów dla trzech osób, wzięli udział w mini-warsztatach bibułkarskich, zobaczyli, w jaki sposób inicjatywy ekomuzealne są oznakowane i promowane w terenie oraz porozmawiali z osobami, których gospodarstwa stanowią część ekomuzeum. To pierwszy krok do tego, by podobną sieć miejsc i ludzi związanych z lokalnym dziedzictwem stworzyć w Krzywym Rogu.
Drugi dzień poświęcony był prezentacji doświadczeń Głównego Instytutu Górnictwa z rewitalizacji odcinka rzeki Ślepiotki w Katowicach. Uczestnicy wizyty mieli możliwość szczegółowo zapoznać się z kolejnymi etapami rewitalizacji, przeglądnąć mapy obrazujące całą dolinę rzeki oraz plany dalszych działań, a także porozmawiać z mieszkanką pobliskiego osiedla, która uczestniczyła w warsztatach, podczas których wypracowywany był plan rewitalizacji na podstawie potrzeb i pomysłów mieszkańców, a dziś korzysta z nadrzecznego terenu, jak również chętnie się nim opiekuje. Nie brakowało pytań i dyskusji. Ostatnia część spotkania polegała na projektowaniu działań koniecznych do rewitalizacji kolejnego odcinka rzeki Ślepiotki, które mogą być także użyteczne do rewitalizacji rzeki Saksagań w Krzywym Rogu.
Ostatniego dnia wizyty uczestnicy mieli możliwość zobaczyć, w jaki sposób dziedzictwo przemysłowe prezentowane jest dla celów turystycznych w Zabrzu. Grupa odwiedziła m.in. kopalnię węgla kamiennego GUIDO, gdzie na głębokości 320 metrów pod ziemią otwarto trasę turystyczną, wzięła udział w pokazie parowej maszyny wyciągowej w dawnej Kopalni Luiza, obejrzała zabytkową zabudowę dawnej kopalni Ludwik, a także odwiedziła szyb Maciej, będący w trakcie remontu na cele turystyczne i komercyjne przez prywatną firmę Demex. Uczestnicy mogli także zobaczyć wizualizację planowanej do otwarcia 14-kilometrowej sztolni odprowadzającej wodę z okolicznych kopalni, po której turyści będą mogli pływać łodziami. Krzywy Róg, ze swym bogatym i wciąż żywym przemysłem wydobycia rudy żelaza ma również potencjał, by w przyszłości rozwinąć podobne atrakcje turystyczne. Pierwszym krokiem do tego będzie tworzone w ramach projektu ekomuzeum.
Mamy nadzieję, że wizyta stanowić będzie dla naszych partnerów z Ukrainy inspirację do rozwijania podobnych inicjatyw na terenie Krzywego Rogu. Pierwszym krokiem do tego są działania zaplanowane w ramach projektu pt. „Przemysłowe dziedzictwo Krzywego Rogu i rzeka Saksagań – współpraca – dialog – demokracja” do końca 2013 roku.
Anna Jarzębska, koordynatorka projektu