Aktualności

Fundacja Solidarności Międzynarodowej > Aktualności > Tadżykistan > Dwa punkty medyczne, remont drogi, stołówki szkolnej i pompy. Mahalle z południa Tadżykistanu rozpoczęły swoje małe inwestycje

Dwa punkty medyczne, remont drogi, stołówki szkolnej i pompy. Mahalle z południa Tadżykistanu rozpoczęły swoje małe inwestycje

Pięć wspólnot samorządowych, biorących udział w tegorocznym projekcie Fundacji Polskie Centrum Pomocy Międzynarodowej „Wsparcie społeczności lokalnych na obszarach wiejskich w południowym Tadżykistanie”, rozpoczęło kolejne działanie: realizację małych inwestycji na terenach swoich wsi. Mieszkańcy wspólnym wysiłkiem oraz przy wsparciu organizatorów projektu Fundacji PCPM i lokalnej organizacji Mehrangez budują małe punkty medyczne, remontują drogę, pompę i stołówkę w szkole.

Projekt kontynuowany jest już drugi rok i ma na celu wsparcie lokalnych wspólnot sąsiedzko-samorządowych (tzw. mahalli), działających na najniższym poziomie wsi lub części wsi. Społeczności przygotowywane są do sprawniejszego, aktywniejszego funkcjonowania: mahalle poznają swoje prawa i obowiązki, zasady księgowości prowadzonej przez samorządy, uczą się prowadzenia konsultacji z mieszkańcami, pozyskiwania środków finansowych (także od organizacji międzynarodowych). Nieocenionym wsparciem dla społeczności jest nauka prowadzenia działań metodą projektową „na żywo”. Najpierw mahalle uczą się określania potrzeb społeczności, pisania wniosków, szacowania budżetów, rozliczania projektu, pisania raportów. Następnie społeczności metodę projektową wcielają w życie: przygotowują realny plan swoich działań, które dofinansowywane są przez organizatorów projektu kwotą do 11 000 PLN, co stanowi maksymalnie  50% całej inwestycji. Pozostałe środki mahalla gromadzi sama – poprzez zbiórki pieniężne wśród mieszkańców, przedsiębiorców, duchownych, migrantów z Rosji oraz „haszar”, czyli wspólną, fizyczną pracę.

W tym roku pięć społeczności lokalnych zaproszonych do projektu wybrało następujące inwestycje: zbudowanie dwóch punktów medycznych, remont drogi, remont stołówki szkolnej i remont urządzeń doprowadzających wodę do wioski. Chociaż mahalle rozpoczęły realizację swoich mikroprojektów w sierpniu, to sukces jednej z nich widoczny jest już dziś –  mahalla Nowobod prawie ukończyła budowę punktu medycznego, a jego uroczyste otwarcie nastąpić ma 9 września br., czyli w rocznicę uzyskania przez Tadżykistan niepodległości. Tempo prac w tej niezbyt zamożnej mahalli świadczy, iż punkt medyczny rzeczywiście jest obecnie najpilniejszą potrzebą mieszkańców, oraz że społeczność lokalna potrafiła się porozumieć i zmobilizować w istotnej dla nich sprawie. Jeszcze kilka lat temu mała przychodnia lekarska istniała w wiejskiej szkole, ta jednak została zburzona. Plany nie przewidziały nowego punktu medycznego, a miejscowy sanitariusz przyjmował pacjentów w swoim domu lub sam do nich chodził. Mieszkańcy mają nadzieję, że od września będą mogli odwiedzać go w przychodni z prawdziwego zdarzenia. Oczywiście, mahalla uzgodniła powstanie nowego punktu medycznego z urzędnikami wyższych instancji oraz szpitalem rejonowym, który będzie przysyłać do pracy w punkcie także innych specjalistów.

Ważne jest, że w projekcie „Wsparcie społeczności lokalnych na obszarach wiejskich w południowym Tadżykistanie” mieszkańcy sami określają, czego im potrzeba. Dzięki temu, a także finansowemu wkładowi własnemu, mają poczucie odpowiedzialności za dane przedsięwzięcie oraz będą dbać o daną inwestycję w przyszłości. Mikroprojekt realizowany przez daną mahallę jest ponadto sam w sobie narzędziem, które ma za zadanie przygotować społeczności do pracy z organizacjami pozarządowymi, także międzynarodowymi oraz zachęcić do wspólnego planowania i realizowania działań na terenie wsi, do wzięcia odpowiedzialności za dobro wspólne oraz przyjęcie aktywnej, obywatelskiej postawy.

Zeszłoroczny projekt objął dziesięć innych mahalli (w tym roku także uczestniczących w projekcie, ale w innych działaniach). Jego ewaluacja  wykazała, że takie działania przynoszą pozytywne, oczekiwane rezultaty: przeszkolone komitety mahalli znają swoje prawa, są gotowe na współpracę z grantodawcami międzynarodowymi (niektóre z mahalli już w 2014 roku rozpoczęły taką współpracę). Ponadto przewodniczący („raisowie”) wszystkich dziesięciu mahalli zauważyli wzrost wzajemnego zaufania wśród mieszkańców, gotowość i chęć do wspólnego działania. Największe rezultaty widoczne są w najsłabiej dotychczas zintegrowanych i ubogich wsiach zamieszkanych przez Uzbeków z plemienia Kongratów. Raisowie dwóch uzbeckich wsi, Donaszikan i Olimobod, przyznają, że mieszkańcy bardziej sobie ufają, są chętni do rozmów i wspólnego działania na rzecz wsi. Przykładów poprawy relacji we wsiach jest wiele, np. mieszkańcy Olimobodu jeszcze zimą spotkali się na pobliskich wzgórzach, by zmienić bieg potoku, który wiosną każdego roku zalewał ich wieś. Rais przyznał, że gdyby nie spotkania mieszkańców zapoczątkowane w ramach projektu w 2013 roku, nie doszłoby do tej wspólnej pracy. Z kolei jeden z członków komitetu mahallińskiego ze wsi Madaniat zauważył, że mieszkańcy wreszcie zrozumieli, że czasy państwa opiekuńczego, jakim był dawny ZSRR, skończyły się bezpowrotnie. Że jeśli we wsi brakuje wody, to sami mieszkańcy muszą się o nią zatroszczyć alarmując wyższe instancje, wchodząc we współpracę z sąsiednimi wsiami, zakładając tzw. „komitety wodne” lub samodzielnie prowadzić inwestycje.

Jak pokazuje doświadczenie organizacji Mehrangez (działającej w regionie od 1997 roku) zmiana mentalności społeczności, większe otwarcie i zaufanie mieszkańców wobec siebie, a także poczucie odpowiedzialności za swoją wieś i dobro wspólne to proces długoletni, który w dziesięciu społecznościach rozpoczął się w zeszłym roku. Organizatorzy mają nadzieję, że kolejne pięć społeczności podobny proces właśnie zaczyna.

 

Projekt „Wsparcie społeczności lokalnych na obszarach wiejskich w południowym Tadżykistanie” współfinansowany jest w ramach polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Program WSPARCIE DEMOKRACJI 2014.

Więcej informacji o projekcie znajduje się na stronach http://pcpm.org.pl/news/77/61/O-rosyjskiej-chorobie-w-tadzyckich-kiszlakachoraz http://solidarityfund.pl/pl/nowosci-2/126-news-projekty/wsparcie-demokracji-2014/604-wsparcie-spolecznosci-lokalnych-na-obszarach-wiejskich-w-poludniowym-tadzykistanie

Magdalena Kowalczyk, koordynator projektu

Skip to content